Reportaże to specyficzny gatunek książek, dla jednych cenne źródło informacji i ciekawych opinii, dla innych trudny, męczący lub nieciekawy rodzaj książek, które omijają z daleka. Kiedyś reportaże mi umykały, nie interesowałam się nimi. Jednak od jakiegoś czasu rzeczywistość zainteresowała mnie bardziej niż fikcja i sięgnęłam po kilka pozycji. I wbiły mnie w fotel. Tych 5 reportaży, to istne perełki. Może dobre reportaże przekonają Cię do tego gatunku.

Po co czytać reportaże?

Dlaczego reportaże? Powodów jest kilka. To co mnie przekonało, to możliwość dowiedzenia się o naszej rzeczywistości czegoś więcej, niż tylko powierzchownej informacji o konkretnych wydarzeniach, to zgłębienie tematu, poznanie różnych perspektyw i szansa na wyrobienie sobie własnego zdania.

Po co czytać reportaże? Dla jednych to szansa na informacje, dla innych najbardziej fascynująca lektura, bo jak to mówią, życie pisze najlepsze scenariusze.

To również spotkanie z emocjami. Prawdziwymi, nietłumionymi, czasami bardzo trudnymi i aż niewygodnymi dla czytelnika. To podskórny niepokój wywołany sytuacją, która przeraża, a na którą nie mamy wpływu. Reportaż działa mocniej na wyobraźnie, świadomość i podświadomość, ponieważ nie jest fikcją, a to o czym pisze autor czy autorka zdarzyło się naprawdę.

Tworzenie reportażu to również wyzwanie dla autora – zbieranie materiałów, mozolne przekopywanie się przez akta, dokumenty, zbieranie okruchów ludzkich, nierzadko trudnych historii. To trudna sztuka bezstronności, wyważenia, z jednoczesną umiejętnością przekazania szczerego ładunku emocjonalnego i sensu opowiadanej historii.

Myślę, że jeśli przekonasz się do czytania reportaży sam/sama znajdziesz swoje powody, dlaczego ta literatura przypadła Ci do gustu. Jeśli przekonają Cię moje propozycje lub inne dobre reportaże, daj znać, dlaczego po nie sięgasz.

A teraz czas na moje pomysły, które dają do myślenia, zmieniają perspektywę i wyrywają z butów.

Dobre reportaże, które wbiją Cię w fotel

1.Polska odwraca oczy Justyna Kopińska

Ten reportaż to istna petarda. Dosłownie wybucha Ci przed twarzą, a Ty co chwilę łapiesz się za głowę i krzyczysz ,,Co?”. Mocne historie, które nie pozawalają zostać obojętnym – szokują, dziwią i wzbudzają całą paletę emocji od niedowierzania, przez złość i oburzenie, przez zdziwienia, aż do współczucia i nadziei.

Justyna Kopińska zebrała historie prawdziwe, które czyta się jak dreszczowiec: przemocy na psychiatrycznym oddziale dla dzieci i młodzieży oraz opieszałości służb po zgłoszeniu sprawy; molestowaniu chłopców i dziewczynek przez księży i bezkarności sprawców; miłości Anny do Mariusza Trynkiewicza czy statystykach policji, które są ważniejsze niż realne wykrywanie zbrodni czy odnajdywanie zaginionych.

źródło: empik.com

Jeśli nie wiecie, czy ta książka jest dla Was: na You Tube jest dwa rozdziały w postaci audiobooku – znajdziecie tutaj.

2.Z nienawiści do kobiet Justyna Kopińska

Kolejny zbiór reportaży Justyny Kopińskiej, utrzymany w podobnym tonie. Mocne, bezkompromisowe przedstawianie faktów, brak ocen i opinii, zadawanie trudnych pytań i poruszanie niewygodnych tematów to specjalność autorki. Nie boi się pytać o gejów w kościele, szukać wytłumaczenia zbrodni popełnionej przez jednego z dyrektorów więzienia, czy przybliża historię Violetty Villas, która zbyt mocno wyprzedzała swoje czasy.

źródło: empik.com

Autorka odkopuje trupy z polskiej szafy, grzebie w ,,śmieciach” i nie poddaje się nawet w obliczu wyraźnych trudności i gróźb. Pisze o złu czającym się w zwykłych ludziach, o zawodzeniu systemu i patologiach współczesnego, polskiego świata.

3.Kanada. Ulubiony kraj świata Katarzyna Wężyk

Znasz Kanadę? Co o niej wiesz? Ja przed przeczytaniem reportażu wiedziałam tyle, że Kanada jest ogromnym krajem w Ameryce Północnej, że mają pyszny syrop klonowy, śmiesznych policjantów na koniach w czerwonych mundurach i że mieszkańcy tego kraju potrafią grać w hokeja. A i jeszcze, że mają bardzo fajne podejście do polityki, a ich nowy premier wygląda jak model. Plus stawiają na równość płci, ras, wyznań i poglądów. Tylko tyle, albo aż tyle. Teraz wiem więcej.

Kanadyjczycy najmilszy naród na świecie? Tolerancyjny, nastawiony na drugiego człowieka, szanujący inność i środowisko naturalne? Trochę tak, jednak ten obraz nie wygląda tak idyllicznie jakby się mogło wydawać. Jeśli Kanada Cię ciekawi sięgnij po ten reportaż.

Dowiesz się kogo i za co Kanadyjczycy przepraszają, jak to jest z tą ich uprzejmością, co myślą o swoim nowym premierze oraz czego się boją.

4.Mali bogowie. O znieczulicy polskich lekarzy Paweł Reszka

Ja chyba lubię sobie dowalać. Bo to znów reportaż o czymś, czego statystyczny Polak strasznie nie lubi, a nawet trochę się boi – służba zdrowia. Kto choć raz nie czuł frustracji w kolejce u lekarza, nie próbował się od godziny dodzwonić do przychodni, lub nie czuł paraliżującej bezsilności w gabinecie czy na SOR-ze nie wie co to życie.

źródło:empik.com

W tym reportażu nie znajdziecie tylko hejtu na lekarzy, cały personel medyczny i system, a raczej rzetelną relację z wielu stron. Która pokazuje uwikłanie młodych lekarzy w całą siatkę zależności, przyczyny znieczulicy, próby przetrwania przez personel medyczny, ale i naużywanie władzy, bezduszność i brak elementarnej wiedzy. Autor jako sanitariusz zatrudnił się w szpitalu, aby poznać różne mechanizmy od środka, dodatkowo przeprowadził wywiady z lekarzami i lekarkami na różnym etapie kariery, z pielęgniarkami, salowymi – wymalował obraz służby zdrowia, który we mnie osobiście wzbudziła niepokój, ale i zrozumienie.

Wiem jedno im bardziej zadbam o zdrowie, tym rzadziej będę zależna od lekarzy. Ta książka może być niezłą (negatywną) motywacją do większego dbania o siebie, robienia badań i zdrowszego odżywiania.

5.Zakonnice odchodzą po cichu Marta Abramowicz

Książka całkowicie przypadkowo wpadła w moje ręce, jak przeglądałam katalog e-booków na Legii. Zatrzymał mnie tytuł i chyba jakieś skojarzenie z niedawno czytanym tekstem. Kliknęłam pobierz i przepadłam.

Losy zakonnic odchodzących z zakonu to nie jest wesoła historia. Dla niektórych, mocno wierzących osób, książka może być obrazoburcza. Jednak są to relacje autentycznych kobiet, które doświadczyły różnych sytuacji w zakonie. Jedne opowiadają o izolacji, znacznym ograniczeniu poczucia kontroli, nakazach i bezwzględnym posłuszeństwie, inne opowiadają o terrorze i niewolniczej wprost pracy. Jeszcze inne o rodzącej się fascynacji kobietami, czy smutku z powodu wyrzucenia z zakonu np. z powodu słabego zdrowia czy choroby.

Wzruszaj i poruszają, te świadectwa kobiet, które próbują odnaleźć się we współczesnym świecie wzbudzają tkliwość i nieraz zdziwienie i oburzenie. Znów duży ładunek emocjonalny. Jeśli jesteście ciekawi i macie ochotę zobaczyć  życie w żeńskim zakonie od środka sprawdźcie tę książkę.

źródło: empik.com

Każda z tych pozycji i wielu innych reportaży – poruszyła mnie. Mocno, także że musiałam nie raz porozmawiać o nich z bliskimi, a teraz podzielić się z Wami. Wiele osób nie chce wiedzieć co dzieje się na świecie, nie ma ochoty oglądać sytuacji z różnych perspektyw, albo dowiadywać się, że jakaś instytucja, idea lub człowiek ma również mroczną lub po prostu zwyczajną stronę. Że słabość jest rzeczą ludzką, ale podłość powinna być piętnowana. To nie są wygodne książki, one zostają w człowieku i pracują. Może okazać się tak, że widząc niesprawiedliwość, krzywdę lub niejednoznaczną sytuację nie odwrócisz wzroku, a zainterweniujesz. To duże niebezpieczeństwo.

Czytacie dobre reportaże? Znacie takie, które wyrywają z butów, albo wbijają w fotel?

Recenzja reportaż na moim blogu zobacz: Polskie morderczynie Katarzyna Bonda