Dbanie o siebie powoli staje się ważnym i aktualnym tematem. Nie zawsze i nie wszyscy, chcemy gonić za pokazywanym w mediach, czy w kanałach w social mediach – wykreowanym, określonym sukcesem. Chcemy sami na nowo zdefiniować, co jest dla nas ważne, jakie mamy priorytety i czym dla nas będzie sukces. Dbać o swoje zdrowie psychiczne na swoich zasadach. Czasami gubimy się w mądrych słowach, książkach, filmikach i informacjach. I zadajemy sobie pytanie – jak dbać o swoje potrzeby i żyć na własnych zasadach nie tylko w weekend i od święta?
Moje potrzeby – dlaczego tak często o nich zapominamy?
Działamy, realizujemy, odhaczamy, w codziennej gonitwie łatwo zapomnieć po co? Dodatkowo często pracujemy nad ogarnięciem pracy, domu, dodatkowych zajęć, staramy się i chcemy, aby wszystko było jak najlepiej. Często ignorujemy napady złości, gorszego nastroju, czy ból brzucha lub głowy. Nie zwracamy na to uwagi, lub szybko łapiemy tabletkę, która ma pomóc usunąć nieprzyjemne objawy.
Zgadzamy się na różne propozycje, idziemy krok za krokiem w jakiś projekt, choć w połowie zdaliśmy sobie sprawę, że to jednak nie to, ale nie odpuszczamy.
Często w życiu nie ma miejsca na zadanie sobie pytania – czego potrzebuje? Czego w tym momencie chce?
A to ważne i kluczowe. Bez odpowiedzi na nie, może pojawić się frustracja, złość, ogromny smutek, apatia czy zniechęcenie. Bez zauważenia swoich potrzeb, uznania ich i spełnienia, możemy być coraz bardziej nieszczęśliwi. Nasze zdrowie psychiczne dopiero od niedawna przestaje być tematem tabu.
Dbać o zdrowie psychiczne, dbać o potrzeby
Potrzeby ma każdy z nas, możemy je zaspokajać w bardzo różny sposób. Jednak najważniejsze, to zdawać sobie z nich sprawę. Złapać to, o co nam chodzi. Co często podpowiada nam ciało, kiedy wytrwale pracujemy i idziemy do przodu – ból brzucha, zmiany na skórze czy ból głowy, mogą nam pokazać dobitniej, niż emocje, że dzieje się coś tak. Może potrzebujemy odpocząć, zatrzymać się, podzielić z kimś kłopotami? Potrzeb kryjących się za konkretnymi objawami może być dużo.
Jeśli się zatrzymasz, zadasz sobie pytanie – czego chce, to już wygrałeś. Już jesteś o krok dalej w dbaniu o siebie.
Potrzeby, które przejawia mały i duży człowiek są bardzo różne. Od bezpieczeństwa, potrzeby schronienia, uznania, docenienia, samorealizacji, po potrzebę odpoczynku, zabawy, radości, ciszy, spokoju, mocnych wrażeń. Potrzeb są dynamiczne, jak sytuacje, w których jesteśmy. Jednak ich zaspokojenie to jeden z wyznaczników spełnionego życia i zdrowia psychicznego.
O potrzebach dzieci i dorosłych w książce Dialog zamiast kar pisze Pani Zofia Aleksandra Żuczkowska, która odwołuje się do podejścia Porozumienia bez przemocy M. Rosenberga.
Co to jest życie na własnych zasadach?
Mówiąc o życiu na własnych zasadach, mam na myśli, takie życie, w którym czujemy się szczęśliwi i spełnieni. Nie znaczy to, że jest to jakaś utopia lub ma przypominać cukierkowy widoczek z social mediów. To życie jak każde inne, pełne dobrych momentów i trudnych sytuacji.
Jednak, to my decydujemy jak do niego podchodzimy.
Po pierwsze, bierzemy za nie odpowiedzialność, wiemy, że nasze wybory, decyzje zależą od nas i że mamy na swoje życie wpływ. A po drugie, działamy w taki sposób, że jest on zgodny z naszymi wartościami, potrzebami. Kiedy trzeba potrafimy odmówić czy obronić nasze granice. Umiemy powiedzieć czego chcemy i co jest dla nas dobre. Wiemy też, że to my odpowiadamy za to, jak się czujemy. To nie inni nas złoszczą, zawstydzają, czy poruszają – to nasza reakcja na określoną sytuację w jakiej się znaleźliśmy. Mamy na nią wpływ – poprzez nasze myśli i emocje oraz zachowanie.
Np. koleżanka chce, abyś popilnowała jej dziecka. Ty po ciężkim tygodniu, zaplanowałaś sobie słodkie nic nierobienie, z książką na balkonie i dobrymi przysmakami oraz wyłączonym telefonem. Jaką decyzję podejmiesz zależy od Ciebie.
Może zgodzisz się zmienić swoje plany i popilnować dziecka koleżanki, a swoje plany przesunąć na nadzielę, bo bardzo lubisz swoją koleżankę i jej dziecko, chcesz jej pomóc i będziesz czuć się z tym dobrze i w porządku.
Inna opcja, to zgodzisz się na pilnowanie dziecka, ale będziesz bardzo zła i sfrustrowana, że koleżanka Cię o to poprosiła i zepsuła Ci plany.
Możesz też odmówić, powiedzieć, że masz inne plany i nie możesz dla niej tego zrobić. Tu też możesz odczuwać różne emocje od ulgi i satysfakcji, że obroniłaś to, co było ważne, po zawstydzenie, poczucie winy czy smutek, że zawiodłaś koleżankę. Mogą pojawić się też różne myśli o sobie samej, jak i o koleżance.
Jednak to, co ja chce Ci uzmysłowić, że to Ty masz WYBÓR. Masz kontrolę jedynie nad sobą samą. Nikim więcej. Warto wziąć pod uwagę, też to, że nasze wybory mają konsekwencje. I one nie zawsze są komfortowe, jednak czasami taki wybór to właśnie życie na swoich zasadach, bo wiemy, że emocje miną, a nasze wartości czy potrzeby są ważniejsze.
9 pomysłów na to, jak dbać o swoje zdrowie psychiczne
Chce się z Tobą podzielić pomysłami jak dbać o swoje zdrowie psychiczne na co dzień. Małe zmiany, które wprowadzimy mogą bardzo mocno wpłynąć na nasze funkcjonowanie i poziom satysfakcji z życia.
1.Zadawaj sobie pytanie – czego potrzebuje? Czego chce? Co jest dla mnie dobre w tej sytuacji?
To pytania pomocnicze, które pomogą Ci określić, jakie są Twoje potrzeby w danej sytuacji, czy chcesz coś zrobić, czy też nie. Jak się czujesz i co potrzebujesz, aby poczuć się lepiej. Takie pytania stosowane w praktyce pomagają zminimalizować poczucie frustracji i niezadowolenia, ponieważ sama zapewniasz sobie to, czego chcesz.
2.Utrzymuj kontakty z przyjaznymi Ci ludźmi
Spotkania z ludźmi mogą być cudowne, ale też smutne, wyczerpujące i destrukcyjne. Postaw na kontakt realny i wirtualny z osobami, które sprawiają, że ,,rośniesz”, które są takimi małymi zasilaczami Twoich baterii. Rozmowa czy wyjście z przyjaciółką lub bratem może być wspaniałym momentem, aby zadbać o siebie bardziej, spędzić ciekawie czas i wzmocnić więź z kimś bliskim.
3.Mów, o tym co czujesz
Rzadko ktoś nas uczy nazywać swoje emocje, mówić o tym jak się czujemy. Spróbujmy to zmienić, w dorosłym życiu to od nas zależy jaką narrację i język przyjmiemy. Mówienie w otwarty sposób o smutku, złości, wstydzie może być na początku trudne, jednak po jakimś czasie wejdzie Ci w nawyk. Dzięki temu, że potrafisz powiedzieć, co czujesz, możesz też coś z tym zrobić – przeżyć daną emocje, uświadomić sobie, że ona minie lub ją wyrazić w bezpieczny dla siebie i innych sposób. Mówienie o emocjach to jedna z podstaw dbania o swoje zdrowie psychiczne. Tłumienie ich nie pomaga, prowadzić jedynie do częstszych wybuchów, nieprzewidywalnych zachowań lub wycofaniu z kontaktów i apatii.
4.Rób dla siebie miłe rzeczy
Niespodzianki, prezenty, a czasem po prostu ulubione śniadanie czy spacer po okolicy – są drobiazgami, które sprzyjają Twojemu dobremu samopoczuciu. Często też zaspokajają potrzebę pięknych wrażeń, dobrego jedzenia, docenienia, obcowania z przyrodą czy relaksu. Nie rezygnuj z tego.
5.Proś innych o pomoc
Proszenie o pomoc to wspaniała umiejętność. Kiedy się jej nauczymy możemy zobaczyć ilu życzliwych i dobrych ludzi jest wokół nas. Czasami zwykłe pytanie o wsparcie bardzo mocno spaja przyjaźń lub buduje nową relację. Warto pamiętać, że kiedy prosimy o pomoc, to zakładamy, że ktoś może nam odmówić. I to jest w porządku, ponieważ my respektujemy jego czas, potrzeby, plany. Ale też może się okazać, że ktoś nam pomoże, albo zrobi dla nas coś czego w ogóle się nie spodziewamy. Warto pomagać innym i prosić o pomoc. Nie musimy sami zmagać się z wieloma rzeczami, ani znać na wszystkim.
6.Znajdź czas na aktywność fizyczną
Przysłowie ,,w zdrowym ciele zdrowy duch” jest bardzo prawdziwe. Ulubiona aktywność fizyczna nie tylko pomaga zadbać o nasze ciało, wytrzymałość, szybkość, czy elastyczność. To też reset dla umysłu, który zamiast gonitwy myśli ma konkretne cele do osiągnięcia. Zamiast skupiania się na problemach, wyzwaniach, rzeczach do zrobienia – skupiamy się na doznaniach z ciała, na nas samych. Sport, joga, spacer to może być też okazja, aby wsłuchać się w siebie i dać sobie to co najlepsze.
7.Odpoczywaj, śpij, ,,nie rób nic”
Kiedy nic nie robiłeś? Siedziałeś i patrzyłeś w niebo lub leżałeś i marzyłeś? Może warto wprowadzić taki zwyczaj? Dlaczego? Ponieważ pomaga wyciszyć umysł. Odpoczynek i sen to niezbędne aspekty zdrowia psychicznego. Postaw na dobrą higienę snu, opłaci Ci się. Jednym ze sposobów jak dbać o swoje zdrowie psychiczne jest też medytacja – poczytaj o tej metodzie, może uznasz, że to coś dla Ciebie.
8.Postaw na marzenia
Wyobrażanie sobie spełniania kolejnych marzeń, idealnego życia, wspaniałego dnia, czasu na to, co dla nas ważne jest świetnym ćwiczeniem dla umysłu. Od marzeń i wizji możemy przejść do konkretnych planów i celów, a to może realnie zmienić nasze życie. Spisz swoje marzenia lub je narysuj i zastanów się jak możesz je zrealizować.
9.Szukaj rzeczy, ludzi, słów, które Cię wspierają
Otaczanie się inspirującymi ludźmi, książkami, podcastami czy wydarzeniami bardzo pozytywnie wpływa na nasze zdrowie psychiczne. Często daje motywację do realizacji własnych działań. Jest takim drogowskazem, który pokazuje nam, że zmierzamy w dobrym kierunku i są ludzie, którzy nam kibicują. Inspiracją mogą być też cytaty, nasze spisane przemyślenia, zorganizowane grupy osób, czy udział w ciekawych warsztatach.
Pomysłów na to, jak dbać o swoje zdrowie psychiczne jest dużo. Więcej o technikach dbania o siebie i wdrażania życia na swoich zasadach pisze w moim e-booku Droga do siebie. 7 technik, które odmienią Twoje życie. Moim celem było przedstawienie wspierających praktyk, które pomagają zadbać o siebie i swoje potrzeby – sprawdź i zobacz, czy to coś dla Ciebie.
Daj znać, jak Ty dbasz o swoje zdrowie psychiczne na co dzień?
